ABD'de Kıyma Fiyatları Rekor Kırdı

Geçen hafta açıklanan hükümet verilerine göre, ABD'de bir pound (yaklaşık 450 gram) yüzde 100 kıymanın ortalama fiyatı geçtiğimiz ay 6,12 dolara yükseldi. Bu rakam, mayıs ayındaki 5,98 dolardan ve Haziran 2024'teki 5,47 dolardan daha yüksek bir seviyeyi işaret ediyor. Tarım ekonomisti Derrell Peel, Newsweek'e yaptığı açıklamada, "Arz tarafında önemli bir değişiklik görmemiz ve nihayetinde sığır eti fiyatlarında bir düşüş yaşanması için en az iki ila üç yıl geçebilir" dedi.

Yükselen Maliyetlerin Önemi:

Sığır eti ve yumurta gibi temel tarım ürünlerinin artan maliyeti, 2025 yılında hanehalkı bütçelerini ve bu ürünlerin satışına bağımlı işletmelerin bütçelerini daha da zorladı. Özellikle yaz aylarında, dış mekan buluşmaları nedeniyle sığır eti satışlarının geleneksel olarak zirve yaptığı dönemde yaşanan bu fiyat artışları, enflasyon verileri üzerindeki büyük etkisinin yanı sıra sorunun büyüklüğünü de gözler önüne seriyor.

Fiyat Artışlarının Nedenleri:

Haziran ayı, 1980'lerden bu yana veri toplanmaya başlandığından beri kıyma fiyatlarının pound başına 6 doların üzerine çıktığı ilk ay oldu. Çalışma İstatistikleri Bürosu tarafından 15 Temmuz'da açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi'ne göre, haziran ayında sığır eti ürünleri arasında en büyük artışı yüzde 12,4 ile biftekler yaşadı (Haziran 2024'e göre düzeltilmemiş oran), bunu yüzde 10,3 ile kıyma takip etti. Domuz ürünlerinde yüzde 0,5, tavukta ise yüzde 3,9'luk bir artış görüldü.

Bu fiyat baskıları, hem kısa hem de uzun vadeli çeşitli faktörlere dayanıyor; ABD'deki sığır sürülerinin küçülmesi ise önde gelen nedenlerden biri. Wells Fargo Agri-Food Enstitüsü'nden sektör yöneticisi Courtney Schmidt, Axios'a yaptığı açıklamada, "Daha düşük sığır eti arzıyla uğraşıyoruz ve şu anda sığır eti fiyatlarımızı gerçekten artıran şey bu" dedi. Peel de Newsweek'e, "Bu, birkaç yıldır gelişen bir durum" diyerek, 2020'den bu yana ABD'nin karşılaştığı kuraklıkların sığır sayısını onlarca yılın en düşük seviyelerine çektiğini ekledi.

Kuraklık koşulları, artan tahıl fiyatları, enflasyon ve yükselen faiz oranları, son yıllarda sığır yetiştiriciliğinin maliyetini önemli ölçüde artırarak çiftçilerin sürü boyutlarını küçültmesine yol açtı. ABD Tarım Bakanlığı (USDA) tarafından yapılan son sayıma göre, 1 Ocak itibarıyla ABD çiftliklerinde 86,7 milyon sığır ve buzağı bulunuyordu ki bu sayı 1951'den bu yana en düşük seviye.

Daha az arz, ABD'de ineklerin piyasa değerini artırdı; sığırlar artık yüz ağırlık (100 pound) başına 200 dolardan fazla, buzağılar ise neredeyse 400 dolardan satılıyor. Texas A&M'den hayvancılık ekonomisti David Anderson, ABC News'e yaptığı açıklamada, gelecekte fiyatların düşebileceği göz önüne alındığında, birçok çiftçinin kârı garantiye almak için ineklerini üremek yerine şimdi sattığını belirtti.

Peel, sığır endüstrisinin doğası gereği, azalan envanter sorunlarının düzeltilmesinin yıllar alacak bir yeniden ayarlama süreci gerektireceğini söyledi. "Üretimi sürdürmek için yeterli envanterin olmadığı böyle bir duruma geldiğinizde, bunu düzeltmenin tek yolu o zaten kıt olan arzı daha da daraltmaktır" dedi. "Çünkü sığır endüstrisinde bir seferde sadece bir yavru doğar. Ve eğer o yavru bir düve ise ve sürüyü yeniden inşa etmek için onu üremek için kullanmak istiyorsanız, kısa vadede onu sığır eti üretimi için kullanmamanız gerekir."

Bu uzun vadeli gelişmelerin yanı sıra, Meksika sürülerini etkileyen etli parazitlerin (vida kurdu) istilası, USDA'nın mayıstan sadece birkaç hafta öncesine kadar bu ülkeden yapılan ithalatı askıya almasına neden oldu.

Gelecek Beklentileri ve Ticaret Politikaları:

ABD'nin sığır eti tedarik ettiği ülkelere yönelik yeni tarifeler getirme olasılığı da ABD'deki fiyatları daha da artırma tehdidi taşıyor. USDA'ya göre, ABD'nin sığır eti ithalatının çoğu Kanada, Avustralya, Brezilya, Meksika ve Yeni Zelanda'dan geliyor. Kanada ve Meksika, Başkan Donald Trump'ın son günlerde artırdığı tarifelere tabi olan ilk ülkelerden ikisiydi. Büyük bir ticaret müzakeresi atılımı olmadığı sürece, sığır etleri yüzde 25'in üzerinde tarifelere tabi tutulacak.

Bu arada, Brezilya kısa süre önce yüzde 50'lik bir tarife tehdidiyle karşı karşıya kaldı. Trump, Truth Social üzerinden yaptığı duyuruda, Brezilya'nın haksız ticaret engelleri uyguladığını ve bunun ekonomik ilişkiyi "karşılıklı olmaktan uzak" hale getirdiğini belirtti. Ayrıca, eski Başkan Jair Bolsonaro'ya yönelik 2022 seçim kaybını geçersiz kılma girişimleri nedeniyle devam eden davayla ilgili hayal kırıklığını da dile getirdi.

Uzmanların Görüşleri:

Kansas City Cattle Company CEO'su Patrick Montgomery, Axios'a son fiyat artışlarının "sadece buzdağının görünen kısmı" olduğunu söyledi ve "Sığır eti fiyatları önümüzdeki iki ila dört yıl boyunca dalgalı olmaya devam edecek" dedi. Tarım ekonomisti Derrell Peel de Newsweek'e, ABD'nin sürüleri yeniden inşa etme sürecinin "çok çok erken" aşamalarında olduğunu ve bunun artan üretime ve fiyat düşüşüne dönüşmesinin yıllar alacağını belirtti. Peel, "Durumun daha iyiye gitmeden önce daha da sıkılaşmasını bekliyorum, bu da muhtemelen fiyatların şu anki seviyelerden biraz daha yükselmeye devam edeceği anlamına geliyor" diye ekledi.

Sonraki Adımlar:

USDA, yılın ikinci yarısında yerel sığır eti üretiminin daha yavaş olmasını beklerken, sığır eti ithalatının 2025 ve 2026 boyunca artması bekleniyor.