Ceviz Projesi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca Kabul Edildi

Adilcevaz Kaymakamlığı Proje ve Koordinasyon Merkezi ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesice birlikte  hazırlanan “Adilcevaz Yöresinde Soğuğa Ve Dona Dayanım Gösteren Üstün Nitelikli Ceviz Gen Kaynaklarının Belirlenerek Gen Bahçesinde Koruma Altına Alınması Projesi” Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TAGEM Genel Müdürlüğünce kabul edildi.

Bu proje ile yörede bulunan üstün özelliklere sahip, geç yapraklanan ceviz tiplerinin aşı ile çoğaltılarak gen bahçesinde muhafaza altına alınması ile gen kaynakları koruma altına alınmış olacak ve bunun neticesinde ileriki ıslah çalışmaları sonucunda standart çeşit haline getirilmesi nihai amaçlar arasında bulunmaktadır. Kurulan bahçe bölge ceviz gen bahçesi olması nedeniyle araştırma kuruluşları ve üniversiteler tarafından ileriki yıllarda ceviz konusunda yapılacak olan ıslah çalışmalarında ve üreticiler için ise örnek bir demonstrasyon bahçesi olarak kullanılacaktır. Bu çalışmalar sonucunda ümit var olarak görülen genotiplerin ilçeye özgü ceviz çeşitleri olarak tescillenme aşamasına geçilmesi için yapılacak gerekli işlemlerin başlatılmasına temel oluşturulmuştur.

Adilcevaz kaymakamlığı ve Yüzüncü Yıl üniversitesi tarafından “Adilcevaz Yöresinde Soğuğa ve Dona Dayanım Gösteren Üstün Nitelikli Ceviz Gen Kaynaklarının Belirlenerek Gen Bahçesinde Koruma Altına Alınması” isimli proje Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından desteklenmiştir. Proje kapsamında soğuğa ve dona dayanıklı ceviz çeşitleri tespit edilecek, bunlar aşıyla çoğaltılacak Adilcevaz’da ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde ceviz bahçeleri tesis edilecektir.

İlkbahar geç donlarından sıklıkla zarar gören ve 30 Mart 2014 tarihinde sıcaklığın aniden düşmesi ile oluşan donlar sonucunda Adilcevaz’da tüm ceviz ağaçları zarar görmesi nedeniyle hiç ürün alınamamıştır. Bu don zararından korunmak ve soğuğa ve dona dayanıklı ceviz ağaçlarının tespit edilmesi amacıyla böyle bir çalışmanın başlatılması planlanmış ve ön araştırmalar yapılarak Ağustos 2015 de projeye başlanılmıştır.  Proje süresi 30 ay olarak planlanmıştır.

Proje sonunda soğuğa ve dona dayanıklı cevizler saptanacak, bunlar aşıyla çoğaltılarak ceviz bahçeleri oluşturulacaktır. Soğuğa ve dona dayanıklı Adilcevaz cevizleri bölgeye ve ülkemizin her tarafına yaygınlaştırılması hedeflenmiştir.

Proje uygulamasını başlatmak amacıyla Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet KAZANKAYA ilçeye gelerek Kaymakam Özer ÖZBEK’le birlikte incelemelerde bulundu. Kaymakam Özer ÖZBEK konuyla ilgili şunları söylemiştir; “Adilcevaz İlçemiz ceviziyle meşhur olduğu halde bugüne dek cevizle ilgili hiçbir proje yapılmamıştı. İlçedeki görevime başladığım günlerde Adilcevaz cevizinin markalaştırılması amacıyla çeşitli araştırma ve geliştirme projeleri üretmeye karar verdik. Bu kapsamda ilk olarak 120.000,00 TL maliyetli ve Bitlis Valiliğice desteklenen “Adilcevaz İlçesinde Örtü Altı Aşılı Köklü Ceviz Fidanı Yetiştiriciliği Projesi” ni hayata geçirdik. Akabinde cevizin dünyaya üretilip satıldığı yer olan Amerika Birleşik Devletlerinin Californiya Eyaletine giderek ceviz üretimini, pazarlanmasını ve dünyaya tanıtılmasını yerinde inceledik. Daha sonra Doğu Anadolu Ajansı tarafından desteklenen 77.893,00 TL maliyetli “Adilcevaz İlçesi Aşılı Ceviz Fidanı Ve Gen Bahçesi Projesi” ni uygulamaya koyduk. Ve son olarak ta Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TAGEM Genel Müdürlüğünce açılan proje desteklerinden yararlanmak amacıyla “Adilcevaz Yöresinde Soğuğa ve Dona Dayanım Gösteren Üstün Nitelikli Ceviz Gen Kaynaklarının Belirlenerek Gen Bahçesinde Koruma Altına Alınması” adıyla yeni bir proje geliştirdik. Bu şekilde amacımız bu projeler sonunda Adilcevaz cevizini marka haline getirmek ve “Adilcevaz Cevizi”ni tescil ettirmektir. Bu şekilde yerli bir marka oluşturarak Adilcevaz cevizinden halkımızın daha iyi kazanç elde etmesini hedefliyoruz.”