OECD tarım raporu: Üreticiye Fazla Destek Veriyorsunuz

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 2018 tarım raporuna göre, Türkiye’de yurtiçi fiyatlar 2015 ve 2017 yılları temel alındığında dünya fiyatlarının ortalama yüzde 28 üzerinde seyrediyor.

OECD’nin 2016 yılında yayınladığı 2013 ile 2015 yıllarının temel alındığı tarım raporu, yurtiçi fiyatların dünya fiyatlarının ortalama yüzde 20’nin üzerinde seyrettiğini ortaya koymuştu.

Tarıma verilen destek fazla

OECD’nin 2018 yılı tarım raporunda daha önceki raporlarda olduğu gibi tarıma doğrudan verilen desteğin Türkiye’de OECD ortalamasından daha fazla olması eleştirildi.

OECD tarafından “ticareti en çok bozucu” desteklerden biri olarak değerlendirilen piyasa fiyat desteğinin Türkiye için yüzde 25 civarında olduğu kaydedildi.

2016 yılı raporunda, üreticilere verilen piyasa fiyat desteği, toplam desteklerin dörtte üçünü oluşturuyordu.

İnovasyona destek artırılsın

OECD raporunun Türkiye bölümünde son yıllarda hayata geçirilen reformlar ile TEKEL ve şeker fabrikalarının özelleştirilmesine rağmen devletin, tarım sektörü pazarındaki rolünü daha fazla düşürmesi isteniyor.

Devletin, tarım sektöründeki inovasyon projelerine verdiği desteğin, doğrudan yardımların sadece yüzde 1’ne tekabül ettiği hatırlatılan raporda, bu payın artırılması çağrısında bulunuldu.

OECD’ye göre, üye ülkeler içinde piyasa fiyat desteğinin en az olduğu ülkeler arasında ilk sırada Yeni Zelanda. Bu ülkeyi Avustralya ve Şili izliyor. Bu üç ülkede de, destekler yüzde 2’yi geçmiyor.

OECD içinde en fazla destek alan çiftçiler ise İzlanda’da. İzlanda’da çiftçilere verilen fiyat desteği yüzde 60’a yaklaşıyor. Bu ülkeyi de Norveç ve İsviçre izliyor. Bu iki ülkede de destek yüzde 50’nin üzerinde.

OECD tarım raporları, piyasa fiyat desteğinin, üye ülkelerdeki üretim kararlarını bozduğu, önemli ölçüde piyasaları ve ticareti tahrif ettiği görüşünü dile getirirken, göreceli olarak, verilen desteklerin sadece küçük bir kısmı sektörün tanımlanan hedeflerine veya karşılaştığı zorluklara doğrudan ulaştığı saptamasında bulunuyor.

Piyasa fiyat desteği zararlı

OECD, üyelerle birlikte toplam 51 ülke içinde yaptığı araştırma, 2015-2017 yılları arasında yıllık piyasa fiyat desteği için çiftçilere ödenen paranın 556 milyar euro’yu bulduğunu gösteriyor.

Piyasa fiyat desteğinin giderek tamamen kaldırılmasını savunan OECD, bunun düzgün bir şekilde hedeflenemediği, planlanan yararlanıcılara ulaştırılamadığı, gıda sanayiine ve tüketicilere önemli maliyetlere yol açtığı, düşük gelirli ülkelerde ise zarar verici çıkarımlara sebep olduğu görüşünde.

OECD, piyasa fiyat desteği yerine hükümetlerin çevre ve doğayı koruyarak, sürdürülebilir ve verimli üretim ilkesiyle hareket edip çiftçilerin eğitimi, inovasyon ve tarım için alt yapı projelerine ağırlık vermesini istiyor.