Çiftçinin Yüzü Güldü: Mart Ayı Girdi Maliyetleri Ortalama Altında Arttı!

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Mart ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi'ni (Tarım-GFE) değerlendirdi. Çandır, Mart ayında Tarım-GFE'nin aylık yüzde 1.80 olarak ilan edildiğini belirterek, bu oranın endeksin ölçülmeye başlandığı 2015 yılından itibaren Mart ayları ortalamasının (yüzde 2.07) oldukça altında kaldığını ve Ocak-Şubat aylarından sonra yeniden düşüş eğilimine girildiğini ifade etti.

Tarım-GFE'nin Mart ayında yıllık yüzde 29.73 olarak ilan edildiğini de kaydeden Çandır, bu yıllık rakamın da son 10 yılın Mart ayları ortalamasının (yüzde 31.86) iki puan altında olduğunu vurguladı. Çandır'ın değerlendirmesine göre, Mart ayında tarımsal girdi maliyetleri, hem aylık hem de yıllık bazda ortalamanın altında bir artış gösterdi.

En Çok Artış Yine Veterinerlik Hizmetinde

Mart ayı Tarım-GFE'nin alt kalemlerini inceleyen Başkan Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 2.08, yıllıkta ise yüzde 29.10'luk bir artış olduğunu belirtti. Çandır, Mart ayları itibariyle aylıkta ve yıllıkta 2024 yılından daha düşük verilerin ilan edildiğini söyledi.

Alt kalemlerdeki değişimlere değinen Çandır, tohumda aylık yüzde 2.67, enerjide yüzde-1.17, gübrede yüzde 1.23, ilaçta yüzde 1.90, veteriner hizmetlerinde yüzde 4.31 ve yemde yüzde 3.93 artış yaşandığını kaydetti. Yıllık bazda ise tohumda yüzde 41.55, enerjide yüzde 16.46, gübrede yüzde 28.53, ilaçta yüzde 19.52, veteriner hizmetlerinde yüzde 55.87, yemde yüzde 29.05 ve diğer kalemlerde ise yüzde 43.54'lük artışlara dikkat çekti. Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 0.15, yıllık yüzde 33.53'lük artış olduğunu belirten Çandır, Tarım-GFE alt kalemlerindeki değişimlerin, geçen yıl Eylül ayından itibaren düşüş eğilimi gösterirken, Ocak-Şubat aylarındaki yükselişten sonra Mart ayında ortalamanın altında artış olarak ilan edildiğini ifade etti.

Üretici Avantajlı Konuma Geldi

TÜİK'in açıkladığı Mart ayı tarımsal üretici fiyat endeksi Tarım-ÜFE'nin aylık yüzde 6.91 ile 10 yıllık Mart ortalamasının (yüzde 2.20) üç katından yüksek artış gösterdiğini, yıllıkta ise yüzde 31.54 ile 10 yıllık ortalamanın (yüzde 25.25) oldukça üzerinde artış ilan edildiğini belirten Çandır, "Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmişti. Ancak Mayıs, Haziran ve Kasım aylarında bu aleyhte eğilim yerini üretici lehine çevirmişti. Mart ayında ise üretici için yeniden lehte bir seyir ilan edilmiştir" dedi.

Tarım girdi maliyetlerinin üretici fiyatları artışından düşük seyrettiğine dikkat çeken Çandır, "Üretici, Mart ayında aylıkta ve yıllıkta girdi maliyetleri açısından avantajlı bir duruma gelmiştir. Hem aylıkta hem de yıllıkta üretici fiyatlarının nispi olarak tarımsal girdi fiyatlarından ciddi yükseklikte seyretmesi sürdürülebilirlik bakımından önem taşımaktadır. Çünkü üreticinin tek maliyet grubu, girdi kalemleri değil en az onun kadar diğer maliyetleri de söz konusudur" değerlendirmesinde bulundu.

Yurtdışı üretici enflasyonu YD-ÜFE'nin Mart ayında aylık yüzde 4.06, yıllık yüzde 19.34 arttığını kaydeden Ali Çandır, yurtiçi üretici enflasyonu Yİ-ÜFE'nin aylık yüzde 1.88, yıllık yüzde 23.50 arttığını belirtti. Çandır, "Üretici düzeyindeki gıda kalemi ise aylık yüzde 2.31 ve yıllık ise yüzde 29.79 artmıştı. Bu durum, Mart ayında da tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyonun, tarımdan daha yüksek seyrettiğini göstermektedir" dedi.

Manşet Enflasyon Hala Yüksek

Mart ayında üretici kesimdeki bu enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonu TÜFE'nin aylık yüzde 2.46, yıllık yüzde 38.10 arttığını belirten Başkan Ali Çandır, "Son 20 yıllık Mart ayı ortalamalarının aylıkta yüzde 1.17 ve yıllıkta ise yüzde 17.41 olduğu hatırlanırsa manşet enflasyonun hala ne kadar yüksek seyrettiği daha iyi anlaşılır" ifadelerini kullandı.

Ali Çandır, tüketici gıda enflasyonunun Mart ayında aylık yüzde 4.94, yıllık yüzde 37.12 arttığını anımsatırken, "İşlenmemiş gıda enflasyonu ise Mart'ta aylık yüzde 10.17, yıllık yüzde 39.57 düzeyinde ilan edilmişti. Yaş meyve sebze enflasyonu ise aylık yüzde 16.03, yıllık 62.46 artış göstermişti. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı yıllık enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu olduğunu göstermeye devam etmektedir" değerlendirmesinde bulundu.