Dağ, tepe demeden balıkçılık yapıyoruz

Kayseri’de Türkiye’nin en büyük balık üreticisi tesislerinin 150 milyon yumurta sağımı ve 120 milyon alabalık yavrusu üretim kapasitesine sahip SUYMERBİR (Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği) üyesi Uzunyayla Alabalık Üretim Çiftliği'ni ziyaret ettim. Fosfor yönünden zengin olan Türk somonu ve balıklarla ilgili çok ilginç bilgileri oltama takıp geldim tavadan yeni çıkmış taze bilgilerimi sizinle paylaşıyorum.

Türk somonunun ömrü 5-6 yıl. 1 yaşından sonra yumurtlamaya başlıyor ve yaş ilerledikçe yumurta sayısı da artıyor. Mesela 1 yaşındayken 1.200-1.500 arası, 3 yaşındayken 4.000-4.500 arası, 5 yaşına geldiğinde 6.000-7.000 arası yani ortalama ömrü boyunca 13.000 civarı yumurtluyor. Japonya’da bir insan yılda 110 kg balık tüketirken Türkiye’de bu rakam beni de şaşırttı 8 kg civarı. Şöyle bir matematik yaparsak bir balık için, 13.000 / 8 = 1625 kişi eder. Yani sadece bir balık 5-6 yılda 1625 insanı besliyor. İnanılmaz bereketli ve faydalı bir gıda ve şu an et ve tavuk fiyatlarıyla kıyasladığımızda hem protein bakamından hem cebe hem de sağlığa daha faydalı olduğunu görüyoruz. Firma yetkililerinden edindiğim ilginç bilgilerden, örneğin Türk Somonunun Norveç somonundan fosfor ve yağ oranının daha zengin olduğu, ayrıca bizim sularımız daha bakir olduğu için hem sağlık hem de lezzet yönünden daha iyi, yine Norveç denizinden daha temiz olması kaliteyi artırıyor bu bağlamda öncelik teşkil etmesi gerektiğini düşünüyorum. Uzmana göre Norveç Somonu ve Türk Somonu (Karadeniz Somonu) aralarındaki fark sadece çene ve kafa yapısı ayrıca pul sayısı.

BM Tarım ve gıda örgütü olan FAO son 10 yılda dünya çapında en çok gelişen gıda üretim sektörünün su ürünleri yetiştiricilik sektörü olduğu belirtilmiş. Peki, üç tarafı sularla ve zengin su kaynakları ile dikkat çeken Türkiye balık üretiminde ne kadar başarılı? Bu kaynaklardan yeterince faydalanıyor mu? Vatandaş balığa ulaşıyor mu? İhracatta ki payımız ne kadar?

Irmak ve barajlar bakımından yeterli kapasiteye sahip ülke olarak baktığımızda balık üretiminde dünyada 18. ve Avrupa ülkeleri arasında su ürünleri yetiştiriciliğinde 1. sıradayız. Dünyada en çok gelişen gıda sektörü olarak ve bu paydan ciddi kazanım için tarım planlamasındaki su ürünleri ile ilgili hedeflenen rakamlara ulaşmak için, gerekli olan alt yapıların yani yeni su alanlarının üretime kazandırılması mutlaka gerekli. Ama baktığımızda bu kaynaklardan yeterince faydalanmadığımızı görüyoruz. Üretimin desteklenmesi insanımızın gıda değeri yüksek olan balığa ulaşımını da sağlayacaktır. 2022 yılında 1,6 milyar dolar civarı ihracatla başta AB ülkeleri, Rusya ve ABD ihracat gerçekleşmiştir.

Doğal kaynaklardaki zenginlikle, rekor seviyede olan cari açığın kapatılmasına katkısı, istihdama etkisi ve sağlığa faydası ile yeni üretim alanlarının devreye sokulması gereklidir.

Düşünsenize eskiden terörle anılan Şırnak ilimizdeki beş noktada, balık yetiştirdiğimizi!

Balık kavağa çıkmadı ama dağın başına çıktı…