USDA Raporu: Türkiye Un İhracatında Liderliğini Korurken Küresel Buğday Üretimi Rekor Kıracak

ABD Tarım Bakanlığı (USDA), “Tahıllar: Dünya Piyasaları ve Ticaret” başlıklı son raporunu yayımladı. 2025/26 sezonu için küresel buğday piyasasına yönelik iyimser bir tablo sunan Mayıs raporuna göre, dünya buğday üretiminin 808,5 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu rakam, geçen yıla kıyasla 8,8 milyon tonluk bir artış anlamına geliyor.

Toplam buğday arzının 4,9 milyon ton artarak 1 milyar 73,7 milyon tona çıkması bekleniyor. Bu artış, başlangıç stoklarındaki azalmaya rağmen rekor seviyede öngörülen üretimle sağlanacak. Avrupa Birliği, Hindistan, Birleşik Krallık, Çin, Arjantin, Rusya ve Kanada gibi üretici ülkelerdeki yüksek üretim artışının; Kazakistan, Avustralya, Pakistan ve ABD’deki düşüşleri dengeleyeceği öngörülüyor.

Avrupa Birliği’nin buğday üretiminde yıllık bazda en yüksek artışı göstermesi, kötü hava koşulları nedeniyle zayıf geçen bir sezonun ardından 13,9 milyon tonluk toparlanma yaşanması bekleniyor. Rusya’nın verim artışıyla üretimini %2 artıracağı tahmin edilirken, Ukrayna’da devam eden çatışmalar ve olumsuz ekim koşulları nedeniyle %2’lik bir düşüş bekleniyor. Kanada, tarihinin en büyük ikinci buğday hasadına hazırlanırken; ABD’nin üretim tahmini azalan ekim alanı nedeniyle 52,3 milyon tona düşürüldü.

Buğday Tüketimi Artıyor

Dünya genelinde buğday tüketiminin 9,1 milyon ton artışla 804,7 milyon tona yükselmesi bekleniyor. Gıda, tohum ve sanayi (GTS) kullanımının %1 artacağı, bu artışta Hindistan’ın rekor üretimi ve bol iç arzıyla öne çıkacağı belirtiliyor. Nüfus artışıyla paralel olarak Pakistan’da da GTS tüketiminin yükseleceği tahmin ediliyor. Yemlik ve artık kullanımı ise yem fiyatları, hasat kalitesi ve arz dinamiklerine bağlı olarak sınırlı da olsa artış gösterecek.

Stoklarda Kısmi Artış

2025/26 sezonu sonunda küresel buğday stoklarının 265,7 milyon tona ulaşarak geçen yıla göre 0,5 milyon ton artması bekleniyor. Çin ve Pakistan’da stokların azalması, buna karşılık Hindistan, ABD ve AB’de stokların artması öngörülüyor. Çin’in stokları 3 milyon ton azalacak olsa da, küresel buğday stoklarının neredeyse yarısını oluşturmaya devam edecek.

Büyük ihracatçılar arasında Kazakistan, üretimdeki düşüş nedeniyle en keskin stok azalışını yaşayacak. Pakistan’da ise devlet stoklarına yönelik politikaların değişmesi nedeniyle üretim düşüşüyle birlikte stokların %25 oranında azalması bekleniyor. Rusya’nın stoklarında hafif bir düşüş olurken, ABD’nin düşük ihracat nedeniyle stoklarını yeniden artıracağı tahmin ediliyor. Genel olarak, büyük ihracatçılardaki stokların artması bekleniyor; özellikle Avrupa Birliği'nin stok artışı dikkat çekiyor.

Küresel Ticaret Güçleniyor

2025/26 sezonunda dünya buğday ticaretinin %6 artışla 214,2 milyon tona ulaşması ve tarihteki en yüksek üçüncü seviyeye çıkması bekleniyor. 13 milyon tonluk ithalat hacmiyle Mısır, ekmek sübvansiyon programını sürdürerek dünyanın en büyük buğday ithalatçısı olmayı sürdürecek. Özellikle Sudan gibi komşu ülkelere yapılan yeniden ihracatlar da bu rolü destekliyor.

Çin, geçen yıla göre buğday ithalatını neredeyse iki katına çıkaracak; ancak bu seviye yine de iki yıl öncenin altında kalacak. Endonezya ve Filipinler’in başı çektiği Güneydoğu Asya ülkelerinde de gıda ve yem talebindeki artışa bağlı olarak ithalatın yükseleceği öngörülüyor. Pakistan ise üretim düşüşü ve destekleme alım fiyatı uygulamasının kaldırılması nedeniyle buğday ithalatını ciddi şekilde artıracak.

Türkiye Un İhracatında Liderliğini Koruyor

2025/26 sezonunda Türkiye ve Kazakistan, dünya buğday unu ihracatında başı çekmeye devam edecek. Türkiye, dahilde işleme rejimi sayesinde buğdayı vergisiz ithal edip işledikten sonra unu ihraç ederek liderliğini sürdürüyor. Un ihracatında artış beklenirken, Kanada’nın artan rekabeti nedeniyle Türkiye’nin durum buğdayı ihracatında düşüş yaşanabileceği belirtiliyor. Türkiye’nin toplam buğday ihracatının ise geçen yıla kıyasla sabit kalması bekleniyor. Kazakistan’ın ise üretimdeki düşüşe bağlı olarak ihracatının %20 oranında azalacağı tahmin ediliyor.