Tarım sektörü, sadece üretim değil; aynı zamanda örgütlenme ve dayanışmanın da alanı. Türkiye’de bu bilinçle atılan en somut adımlardan biri, 28 Kasım 2023’te yürürlüğe giren Tarımsal Amaçlı Örgütlerin Derecelendirilmesine İlişkin Yönetmelik oldu. Bu düzenlemeyle, tarımsal kooperatifler ve birlikler artık objektif kriterlerle puanlanıyor; güçlü ve etkin yapılar ön plana çıkarılıyor.
Toplam 24 kriter üzerinden yapılan puanlamada 60 puan ve üzeri alan örgütler Birinci Derece Tarımsal Amaçlı Örgüt Belgesi almaya hak kazanıyor. 2024'te bu belgeyi 105 örgüt aldı. Belge, sadece bir ödül değil; düşük faizli kredi, desteklemelerde öncelik, ulusal etkinliklerde temsil gibi ciddi avantajların da kapısını aralıyor.
Bu sistem, üreticilerin desteklere erişimini doğrudan etkiliyor. Aynı bölgede belge sahibi olan örgütle olmayan arasında ciddi farklar oluşuyor. Bu durum, üyelerin yönetime daha fazla şeffaflık ve performans talebiyle yaklaşmasına yol açıyor. Artık yöneticiler için belge, prestij kadar sorumluluk da demek.
Uzun vadede bu sistem, zayıf ve dağınık yapıların birleşmesini, etkisiz örgütlerin ise tasfiyesini hızlandıracak. Küçük kooperatiflerin bir araya gelerek daha kurumsal ve rekabetçi yapılara dönüşmesi teşvik ediliyor. Bu sayede kırsalda kaynak israfının ve tabeladan ibaret yapılar sorununun önüne geçilecek.
Derecelendirme sistemi, yalnızca üretim değil; yönetim kalitesi, kurumsallık ve sosyal sorumluluğu da ölçüyor. Girdi temininden sözleşmeli üretime, kadın ve genç katılımından dijital varlığa kadar birçok unsur puanlamada etkili. Bu, tarımsal desteklerin artık sadece üretime değil, örgütlenme kalitesine de dayandığını gösteriyor.
Bugün resmi gazetede yayınlanan yönetmelikte sistemde önemli bir güncelleme yapıldı. Artık kooperatifler, üretici birlikleri ve ıslah birlikleri kendi yapısal özelliklerine göre ayrı ayrı değerlendirilecek. Bu da daha adil ve gerçekçi bir puanlama süreci anlamına geliyor.
Yeni sistem, sadece örgütleri değil, yöneticileri de dönüştürüyor. Artık görevde kalmak için yasal zorunluluklar yetmiyor; şeffaflık, performans ve üyeye katkı şart. Dijital başvuru süreci ise örgütler için önemli bir kolaylık sağlıyor.
Sonuç olarak, bu derecelendirme sistemi, kırsalda yeni bir kültürün kapılarını aralıyor. Tarım artık sadece toprakla değil; örgütlü güçle, akılcı yönetişimle ve ortak vizyonla ilerleyecek. Ödül sisteminden çok, bir dönüşüm aracı olan bu yaklaşım, tarımsal örgütlenmenin geleceğini yeniden şekillendiriyor.
Yorum Yazın