Tarım ve Orman Bakanlığının Elini Kolunu Bütçede Bağladılar!

Mecliste bütçe görüşmelerinin sonuna geldik. Bakanlıklar kendilerine verilen bütçelerin ayrıntılarını, bir yılda bununla neler yaptıklarını ve yapacaklarını anlatmaya çalıştılar. Çalıştılar diyorum, çünkü her bakanlık, maliyenin kendisine ayırdığı bütçeyi savunmak durumunda kalırken gördüm.

Biz kendi alanımıza Tarım ve Orman Bakanlığı’na dönelim. Sayın Yumaklı, son derece sade, akıcı, sakin bir şekilde konuşmasını yaptı. Muhalefet o kadar ayrıntılara girdi, o kadar tekrara düştü ki, altı çizilmesi gereken önemli konular, önemli sıkıntılar bu ayrıntıların arasında ne yazık ki cılız kaldı. Tarım ve gıda da hala benzer sorunlar konuşuluyorsa, aslında sonuç olarak işlerin öyle çokta kolay, çokta rahat gitmediğini göstermiyor mu?

Ama benim asıl konuşacağım konu, ki bana göre sorunların başlangıç noktası, hatta en önemli noktası, Bakanlığa verilen bütçe rakamı! Daha önceki yazımda da söylemiştim. Bakanlık kendi bütçesini kendi belirlemesi lazım diye. Yani yıl boyu yapacağı, projelerine, yatırımlarına, desteklemelerine göre! Yoksa köyden kente göçe engel olamaz, kırsala gençleri çekemezsiniz. Gıdaya ulaşmakta her gün daha da zorlanırsınız. Et yemez, süt içmez, balık görmez olursunuz. Limonda, fındıkta vb. de gördük. Tarım sanayimiz olmadan bizim üretimimiz katma değer sağlayamaz. Bu bütçeyle karnımızı mı doyuracağız, yoksa nereye, hangi işletmeyi kuracağız düşünüp dururuz? Bir şeyleri güzel yaptığınızda karşılığını da alırsınız. Üretime verdiğiniz her para size misliyle dönecektir. Mesela, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal’a da söyledim bütçede. TMO’nun buğday alımında ilave 1 lira verdiğinizde, onca sıkıntıya rağmen, üreticideki karşılığı nasıl olmuştu hatırlayalım. Peki, bütçe belirleme yazdığımız gibi mi oldu? Hayır… Öyle bir bütçe verildi ki, bir örnek vereyim. İki metre boyunda ki bir insana siz yarım metre bir kumaş verirseniz ve bununla da nerenizi örtebilirseniz örtün denirse sonucu artık siz düşünün!

Merkezi bütçeden bu sene tarıma ayrılan rakam 63 milyar 392 milyon lira. Önümüzdeki yıl verilecek destek miktarı da 91 milyar 554 milyon lira olması hedefleniyor. Bu desteklerin GSYH içindeki payı veya Merkezi Bütçe Giderleri içindeki yüzdelerine bakmıyorum. Yok %1 yok %2 verilmiş! Ne işe yarar ne yapılabilir, daha önceki yıllarda ne yapılmış neyi eksik kalmış, ona bakıyorum.

Tarım ülkesiyiz ve tarım ekonomisini ülke ekonomisi ile birlikte düşünmeniz gerekiyor. Ayrı düşünemezsiniz. Gıda enflasyonu bu kadar yüksek giderken, enflasyonu düşürme adına siz, tüketimi azaltıp bir de üretime de yeterince destek vermezseniz, ekonomide önünü alamayacağınız sonuçlarla karşı karşıya gelirsiniz.

Merkezi bütçeden tarıma ayrılan pay ortada. Bunu bir hikâye ile anlatmak istiyorum. Padişah vezire sormuş; bu savaşı niye kaybettik sebeplerini say demiş. Vezir; efendim madde bir barut yoktu. Padişah; gerisini saymana gerek yok o zaman demiş.

Şimdi merkezi bütçeden ayrılan rakamla, ülkemizdeki sıkıntılara baktığımız zaman aslında işin baştan nasıl koptuğunu görebilirsiniz. Şöylede diyebiliriz; bakanlığa bir bütçe silahı verildi, ama ne yazık ki silah kuru sıkı. Bu bütçe rakamının adı aslında budur. Maliye diyor ki; ben ne kadar verirsem ona göre proje yap, ona göre desteklemede bulun, ona göre fiyatlandırma yap. Tarımda sanayi yatırımı yapma! Yani üreticiye, üretime o kadar önem ver!  Sonucu çıkmıyor mu sizce de? Anlasalar içim yanmayacak! Herkes her şeyi de bilmek zorunda değil!

Bakanlık, bu bütçeye gerçekte nasıl bakıyor bilmiyorum ama sıkıntı onların elinde patlıyor. Sonuç mu; yarım metre kumaşla nerenizi örterseniz artık!