Gürer, Bakanlık Verileriyle Gıda Arz Açığını Komisyona Taşıdı

Siyaset

CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığının 2026 yılı bütçesinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komisyonunda TÜİK ve Bakanlık verileri üzerinden tarımda yaşanan üretim kayıpları ve gıda arz açığını değerlendirdi. Gürer, canlı yayında ekrana yansıttığı grafiklerle, “Bakanlığın sunduğu tabloyla gerçek üretim rakamları arasında büyük fark var. Üretim birçok üründe hızla düşüyor ancak kamuoyuna yeterlilik varmış gibi açıklamalar yapılıyor. Türkiye gıda alanında kırılgan ve dışa bağımlı bir hale geldi,” dedi.

“Tarım millî güvenlik kadar önemli; veriler gerçekleri örtmüyor”

Gürer, Tarım Bakanlığının yayımladığı “İddialar ve Gerçekler” kitapçığındaki verilerin fiili üretim rakamlarıyla uyumsuz olduğunu belirterek, tahıl ve bitkisel üretimde ciddi düşüşler bulunduğunu söyledi.
“2023’te 77,7 milyon ton olan tahıl ve bitkisel üretim, TÜİK’in 2025 tahminlerinde 67,1 milyon tona düşüyor. Meyvede de 27,4 milyon tondan 19,8 milyon tona inen bir tablo var. Böyle bir kayıp ortadayken ‘yeterlilik’ nasıl sağlanıyor?” dedi.

Buğday, arpa, ayçiçeği… “Yeterlilik hesapları gerçeği yansıtmıyor”

Gürer, buğday üretimindeki düşüşe dikkat çekerek, Bakanlığın yeterlilik oranlarını yanlış aktardığını savundu.
“Buğday üretimi 17,9 milyon tona düştüğü halde kitapçıkta yüzde 224 yeterlilik yazıyor. Durum buğdayı yeterliyse neden ithalat yapılıyor?” diye sordu. Gürer, yıllara göre yeterlilik oranlarında da tutarsızlık bulunduğunu belirtti.

Bakan Yumaklı: “Veriler zaman farkı nedeniyle farklılık gösteriyor”

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, eleştiriler üzerine söz alarak Gürer’in işaret ettiği veri uyumsuzluklarını doğruladı:
“Hububatta yeterli değiliz. Açıklanan yeterlilik rakamları iki yıl geriden geldiği için 2023 verileri farklı görünüyor. Bu kısmı düzelteceğiz,” ifadelerini kullandı.

Ürün bazında arz açığı: Arpa, ayçiçeği, çeltik, bakliyat…

Gürer, arpa, çeltik, ayçiçeği, ceviz, soya, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, çay ve pamuk gibi ürünlerde üretim düşüşlerini rakamlarla tek tek sıralayarak birçok temel üründe dışa bağımlılığın arttığını söyledi.
“21 üründe arz açığı var. Buna rağmen ‘net ihracatçıyız’ deniliyor. Temel gıda ürünlerinde Türkiye ithalatçı konuma düşmüş durumda,” dedi.

Hayvan varlığı 1980’den bu yana azalıyor

CHP’li Gürer, büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığının 1980’de 84,5 milyon baştan bugün 71,8 milyona gerilediğini belirterek hayvancılıkta da gerileme yaşandığını ifade etti.

Gübre fiyatları katlandı, üretici maliyet altında

Üre ve DAP gübre fiyatlarının bir yılda neredeyse iki katına çıktığını hatırlatan Gürer, desteklemelerin artışın çok gerisinde kaldığını söyledi.
“Çiftçi girdi maliyetlerini karşılayamıyor,” dedi.

“Alım fiyatı düşük, girdi maliyeti yüksek”

Gürer, alım fiyatlarının maliyetin altında kaldığını, aracıların kazanç sağladığını belirtti:
“Ürün rafa gidene kadar fiyat 5 kat artıyor; çiftçi kazanamıyor, tüketici pahalıya alıyor,” dedi.

“Tarım sayımı kağıt üzerinden olmaz”

Gürer, tarım sayımının yerinde yapılmasını gerektiğini söyledi:
“Çiftçiye mesaj gönderip veri istiyorsunuz, bildirmezse 60 bin lira ceza diyorsunuz. Sahada tespit yapılmadan sağlıklı sayım olmaz,” ifadelerini kullandı.

Zirai don: “Mayıs ayında etkisi olmaz dendi, 10 milyon ton meyve kayboldu”

Gürer, Bakanlığın don öngörülerinin yetersiz kaldığını belirtti. Bakan Yumaklı ise meyve dışındaki ürünler için öngörüde bulunduklarını söyledi.

“Süt üreticisi bitme noktasında”

Gürer, süt-yem paritesinin bozulduğunu ve ahırların boşaldığını ifade etti. Süt tozu ithalatı konusunda Bakan ile tartışma yaşandı ve konunun inceleneceği belirtildi.

Çiftçi borçları: “Hacizler durdurulsun, borçlar üç yıl ertelensin”

CHP’li Gürer, tarım arazilerinden traktörlere kadar birçok malın haczedildiğini belirterek “Çiftçinin borcu ertelensin, icralar durdurulsun” çağrısı yaptı.

“Mazotta ÖTV-KDV kalksın; destek milli gelirin yüzde 1’i olmalı”

Gürer, kanundaki yüzde 1 destek hedefinin karşılanmadığını söyledi. Mazottaki vergi yükünü hatırlatarak desteklerin artırılmasını istedi.

Bakan’a yöneltilen sorular

Gürer, ziraat mühendisi ve veteriner atamaları, zoonotik hastalık yönetimi, gıda işletmelerinin denetimi ve ithal ürünlerde aflatoksin riskine ilişkin çok sayıda soruyu da Bakanlığa iletti. Bakan Yumaklı sorulara yazılı yanıt vereceklerini açıkladı