Niğde'de Patates Üreticisi İsyan Etti

CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Altunhisar ilçesindeki yazlık patates üreticilerinin sorunlarını yerinde inceledi. Üreticiler, "İki yıldır yaşadığımız üretip satamama sürecinde bu yıl bıçak kemiğe dayandı" ifadeleriyle yaşadıkları çaresizliği dile getirdi. Üretici Recep Derinöz, tarımdaki yapısal sorunları ve patates üreticisinin içinde bulunduğu durumu gözler önüne serdi.

Üretici Bu Yıl Yine Para Kazanamadı

Gürer, üreticilerin bu yıl da patatesten para kazanamadığını ve herkesin dertli olduğunu belirtti. Seçme birinci kalite patatesin dahi maliyetin altında alıcı bulduğunu ve ürünlerin yarısının tarlada kaldığını aktardı. Çiftçi Recep Derinöz, "Beş, on koyun alıp patatesi yem olarak kullanayım, zarar büyük. En azından çöp değil yem olsun diye düşünüyorum," diyerek yaşadığı çaresizliği gözler önüne serdi.

Derinöz, "Tarlada malım serili duruyor, kamyon çıktı gitti. Tarlada mal serili kaldı. Alacak adam yok. Alanlar da 3 aylık, 5 aylık çek teklif ediyor. Henüz 1 lira para almadık. Sezon bitmek üzere. Malımızın alınanı alındı, kalanı tamamen tarlada kaldı," şeklinde konuştu.

Yazlık Patatesi Süreceğiz, Başka Çare Kalmadı

Ürünlerini kurtarmak için dar bir zamanları kaldığını belirten Recep Derinöz, "Bu yazlık patatesi süreceğiz, başka çare kalmadı. Bir hafta içinde söktük söktük, sökemedik mi bir süre sonra depolanamayan bu üründe kurtlanır. Bu kurtlanan mal zaten satılmaz, kimse almaz. Alacak olsa biz çoktan söker, satardık. Satılmaz yani. Bizim 15-20 günlük bir süremiz var. Sattık, sattık; satamadık mı mal tarlada kalır böyle," ifadelerini kullandı.

Üretici Tuzağa Düştü

Ömer Fethi Gürer'in "Bu yıl patatesin para etmemesini neye bağlıyorsunuz?" sorusu üzerine Recep Derinöz, yaşanan spekülasyonlara tepki gösterdi. Derinöz, "Millet 3 dekardan 10 dekara, 10 dekardan 100 dekara çıkardı. Farklı bölgelerde malını depoya çektiler. Şimdi depolardan cayır cayır mal yüklenip İstanbul’a gidiyor," dedi.

15 yıldır patates ektiğini belirten Derinöz, geçen yılın da kötü olduğunu ancak en azından müşteri ve tüccar olduğunu, 1, 2 ya da 3 liraya da olsa sattıklarını ifade etti. Bu yıl ise ürün bolluğuna rağmen alıcı bulamadıklarını vurguladı. Altunhisar'da neredeyse herkesin patates ektiğini belirten Derinöz, köyünde 200 hanenin 30'u hariç geri kalanının 10 dekar ile 200 dekara kadar patates ektiğini söyledi.

Bu Ürün Hayvan Yemine Bile Gitmiyor, Toprağa Karışacak

Üretici Derinöz, tarlada kalan patateslerin acı tablosunu şu sözlerle anlattı: "Zaten iki saat sonra gelsen de toplasan da yenmez. Güneşi yedi mi mal pert. Adamlar gece 02.30’da tarlaya giriyorlar, sabah 09.00 gibi kamyon tarladan çıkıyor. Bu kalanlar ne oluyor? Hayvan yemi bile olmuyor. Sürülüyor. Zaten buraya girecek hayvan da yok. Büyükbaş buraya gelip bunu yiyemez. Küçükbaş da şu an dağda, ovaya inemez. Bu kaldı. Hemen bugün ya da yarın süreceğiz. Toprağa karışacak."

Derinöz, bu kadar ürünün toprakta kaldığını ve vatandaşın da toplamaya gelemediğini belirtti. "Şimdi vatandaş gelse buradan birer çuval toplasa gitse kimse bir şey demez. Ama vatandaş da toplamaya gelemiyor. Kiminin imkânı yok, kiminin arabası yok, kimi yaşlı, gelemez. Burası köy yeri. O yüzden bu burada böyle kaldı," diye konuştu.

Gürer: "Üretim Planlaması Yok"

CHP'li Ömer Fethi Gürer, üreticinin yaşadığı mağduriyetin temelinde tarımda üretim planlamasının olmayışının yattığını vurguladı. Gürer, "Patates üreticisinin seçilmişinin dahi fiyatı geçen yılki fiyatın altında. Alıcı buluyor. Diğer ürün tarlada kaldı. Tarladaki ürün de çöp oluyor. Türkiye’de üretim planlaması yok. Mesela patatesin en iyi yetiştiği yer Niğde mi? Niğde’ye patates ektireceksin. Ama kalkıp 49 ilde yaygın ektirirsen orada da problemler oluşur," değerlendirmesinde bulundu.

Gürer, bölgesel planlamanın zorunlu olduğunu ifade etti. Patates üretiminin arttığı yönündeki genel kanaatin sorunları katladığını belirten Gürer, patateste üretim artışının önceki yıllara göre yaşandığını ancak bu yıl geçen yıldan daha düşük rekolte beklendiğini söyledi. Geçen yıl 6,5 milyon ton üretimle rekor kırıldığını ve Niğde'nin 1 milyon ton ile ilk sırada yer aldığını hatırlattı. Gürer, 1999 yılında da patates üretiminin 6,5 milyon ton olduğunu ancak nüfusun 30 milyon arttığını ve tüketim alışkanlıklarının değiştiğini belirtti. Eskiden haftada üç gün patates yemeği yapılırken, şimdi kumpir ve kızartma gibi tüketimlerin ön plana çıktığını ve bir adet patatesin tarlada iki kilo patates fiyatına satıldığını ekledi.

İşçi de Mutsuz

Ömer Fethi Gürer, Kayseri, Yozgat, Sivas, Aksaray, Nevşehir ve Niğde bölgelerinde yazlık patates hasadının sürdüğünü ancak sahadaki manzaranın iç açıcı olmadığını dile getirdi. Gürer, "Tarladaki patatese baktığımızda ürünün yarısı tarlada kalmış durumda ve bunlar toplanmıyor. Burada işçilerimiz sabahtan gelip topladıkları ürünü, çiftçi girdi maliyetlerinin altında bir fiyata satıyorlar. Çiftçi de doğal olarak para kazanamayınca tepki gösteriyor, isyan ediyor. Çiftçi kazanamayınca tarım işçisi yevmiyesi kısıyor. İşçi işsiz kalmamak için geçen yılki yevmiye ile çalıştığı için dert yanıyor," sözleriyle durumu özetledi.