ÇKS’de Yeni Dönem: Kurala Uymayana 5 Yıl Destek Yok

Tarım ve Orman Bakanlığı, 31 Aralık 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan tebliğ kapsamında 2025-2027 yılları için geçerli olacak münavebe kurallarını açıkladı. Yeni düzenlemeye göre, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan üreticilerin temel, planlı üretim ve geliştirme desteklerinden yararlanabilmesi için münavebe esaslarına uyması gerekecek.

Münavebe Kuralları:

• Aynı tarım parseline aynı ürün en fazla iki yıl üst üste ekilebilecek. Üçüncü yıl aynı ürünün ekilmesi durumunda destek ödemesi yapılmayacak.
• Kuru ve sulu tarım arazileri için ayrı münavebe kuralları uygulanacak.
• Tarımsal yeraltı sularının yetersiz olduğu bölgelerde ikinci ürün olarak mısır (dane/silaj) üretimine izin verilmeyecek.
• Dört yıllık münavebe döngüsünde mısır ve patates en fazla birer kez yer alabilecek.
• Parselin bölünmesi veya el değiştirmesi münavebe takibini etkilemeyecek, kontroller parsel bazında devam edecek.
• Nadas, tarımsal faaliyet olarak değerlendirilecek.

Bakanlık ayrıca, ÇKS başvurusunda münavebe kuralına aykırı ürün beyan eden çiftçilere üretim izni verilmeyeceğini duyurdu. Tarım Kanunu’na göre, 12 ay içinde üretim planına uyulmazsa üretici 5 yıl boyunca desteklerden men edilecek. Aykırılık sürerse, üreticilere yıllık brüt hasılanın %1 ila %5’i oranında idari para cezası uygulanacak.

Örnek Uygulamalar:

• Buğday (Kuru) → Nohut → Buğday → Mercimek: Uygun.
• Arpa (Kuru) → Arpa → Arpa: Uygun değil.
• Ayçiçeği (Kuru) → Ayçiçeği → Ayçiçeği: Uygun değil.
• Buğday (Sulu) → Mısır (Silajlık) → Soğan → Şekerpancarı: Uygun.

Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri, münavebe uygulamasının hem toprak sağlığını korumak hem de sürdürülebilir tarımsal üretimi sağlamak için kritik olduğuna dikkat çekti.