CHP’li Aygun: Türkiye tarımı çölleşme riskiyle karşı karşıya

CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, Türkiye’de son yıllarda yağışların önemli ölçüde azaldığını, sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerine çıktığını ve soğuk hava gün sayısının hızla düştüğünü belirterek, tarımın ciddi bir iklim kriziyle karşı karşıya olduğunu söyledi.

Aygun, Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Levent Kurnaz’ın uyarılarına atıfta bulunarak, önümüzdeki 50–60 yıl içinde Mersin, Adana, Urfa ve Antalya kuşağının Kahire ve Basra benzeri bir çölleşme riskiyle karşı karşıya kalabileceğini dile getirdi. Bu tabloya rağmen yeterli hazırlık yapılmadığını savunan Aygun, tarımsal üretim deseninin değiştirilmesi ve vahşi sulamadan tamamen vazgeçilmesi gerektiğini vurguladı.

Verim kaybı gıda güvenliğini tehdit ediyor

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’nün (TAGEM) verilerine dikkat çeken Aygun, 2080 yılı senaryolarında sıcaklık artışı ve yağış azalması nedeniyle buğday, mısır, çeltik ve pamuk gibi temel ürünlerde yüzde 5 ila yüzde 20 arasında verim kaybı beklendiğini söyledi. Trakya’da bu kayıpların daha yüksek olacağına işaret eden Aygun, buğdayda yüzde 76, ayçiçeğinde ise yüzde 66’ya varan düşüşlerin öngörüldüğünü belirtti.

Aygun, “Bu sadece bir verimlilik sorunu değil, aynı zamanda ciddi bir gıda güvenliği problemidir” değerlendirmesinde bulundu.

Göller kuruyor, yeraltı suları tükeniyor

Türkiye’de kuraklığın derinleştiğini ifade eden Aygun, Sapanca ve Beyşehir göllerinin de tehlike altında olduğunu belirtti. Pek çok gölün kuruduğunu ve yeraltı sularının hızla tükendiğini kaydeden Aygun, 2025 yılında hem kuraklık hem de zirai don felaketlerinin art arda yaşandığını söyledi.

Aygun, 2024 yılının son 53 yılın en sıcak yılı olarak kayıtlara geçtiğini anımsatarak, sıcaklık artışıyla birlikte orman yangınlarının da ciddi biçimde arttığını ifade etti.

Yağışlar azalıyor, barajlar dip seviyede

Yağışlardaki düşüşün barajlara doğrudan yansıdığını belirten Aygun, 2024 yılında yağışların bir önceki yıla göre yüzde 16,3 azaldığını, 2025 yılına ilişkin beklentilerin ise daha da olumsuz olduğunu dile getirdi.

Damlama sulamada yetersizlik uyarısı

Tarımda vahşi sulamanın hâlâ yaygın olduğuna dikkat çeken Aygun, ülke genelinde damlama sulama oranının yüzde 38’de kaldığını, yüzde 62’lik alanın ise vahşi sulamaya teslim edildiğini söyledi. Tekirdağ’da damlama sulama oranının yüzde 6,5 düzeyinde olduğunu vurgulayan Aygun, bu durumun kuraklık riskini daha da artırdığını belirtti.

Aygun, damlama sulama ile su kullanımında üçte iki oranında tasarruf sağlanabileceğini ifade ederek, iklim krizinin bu denli derinleştiği bir dönemde mevcut sulama politikalarının sürdürülemez olduğunu söyledi.