Buğday Üreticisi 2 Yılda %47 Mazot Kaybı Yaşadı

TBMM'nin tatile girmesinin ardından bölgesinde çiftçilerle bir araya gelen CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde'nin Ulukışla ilçesinde bir buğday tarlasında üretici Murat Dündar ile görüştü. Gürer, artan girdi maliyetleri, düşen rekolte ve düşük alım fiyatları nedeniyle üreticinin zor durumda olduğunu ifade etti.

Görüşmede Türkiye'nin buğday ve arpa üretim rakamlarına değinen Gürer, TÜİK'in ilk tahminlerine göre 2024 yılında 20,8 milyon ton olan buğday üretiminin 2025'te 19,6 milyon tona düşeceğini belirtti. Kuraklığın etkisiyle bu rakamın daha da altına inebileceği uyarısında bulundu. Arpa üretiminin de 2023'te 9,2 milyon tondan, 2024'te 8,1 milyon tona düştüğünü, 2025 tahmininin ise 7,5 milyon ton olduğunu paylaştı.

Maliyetler ve Alım Fiyatı Arasındaki Uçurum

Gürer, bu düşüşlerin temel sebebinin, çiftçinin artan maliyetlerine rağmen ürün alım fiyatlarının düşük kalması olduğunu belirtti. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) buğday için 13,50 TL fiyat belirlediğini hatırlatan Gürer, Niğde bölgesinde kuru tarımda buğdayın maliyetinin 18,80 TL, sulu tarımda ise 17,25 TL olduğunu ifade etti. Bu durumun, çiftçiyi maliyetin altında satış yapmaya zorladığına dikkat çekti. Gürer ayrıca, ilk dört ayda 904 bin 318 ton buğday ithal edildiğini ve bunun için 227,4 milyon dolar ödendiğini belirterek, ithalatın yerli üreticiyi dışladığını söyledi.

Üretici Murat Dündar ise, kuraklık nedeniyle verimin düştüğünü ve bazı tarlalarda biçerdöverlerin bile çalışmadığını aktardı. Dündar, "TÜİK'e göre ortalama verimin 270 kilo olması gerekirken, 75 ila 140 kiloya kadar düştü" diyerek verimdeki kaybı gözler önüne serdi.

Mazot Alım Gücündeki Ciddi Kayıp

Dündar, girdi maliyetlerindeki artışı mazot üzerinden somut örneklerle açıkladı. 2023 yılında buğday ve arpa satışından elde ettiği parayla 462 litre mazot alabilirken, 2025'te aynı miktar ürünle sadece 245 litre mazot alabildiğini söyledi. Bu durumun, çiftçinin sadece mazot alım gücünde dahi yaklaşık 220 litrelik bir kayba uğradığını gösterdiğini belirtti. Dündar, gübre fiyatlarındaki artışa da dikkat çekerek, üre gübresinin 4 ayda 19 bin liradan 27 bin liraya, DAP gübresinin ise 22 bin liradan 33 bin liraya çıktığını ifade etti.

"Çiftçilik Bitirildi"

Yaşadığı maliyet sorunları nedeniyle 2024 yılında 450 bin TL zarar ettiğini belirten Murat Dündar, borçlarını kapatmak için hayvanlarını satmak ve banka kredilerine yönelmek zorunda kaldığını anlattı. "Çiftçilikten başka yapacak bir iş yok ama her yıl zarar ediyoruz" diyerek yaşadıkları çaresizliği dile getirdi.

Konuşmasının sonunda Gürer, çiftçinin yaşadığı kaybı bir kez daha vurgulayarak, "Mazot üzerinden değerlendirilecek olursa, son iki yıl içinde çiftçinin buğday ve arpada yüzde 47'lik bir kaybı var. Bu durumda çiftçi geliri artmıyor, çiftçi refahı sağlanmıyor. Doğal olarak da çiftçi üretimden uzaklaşıyor," dedi.

Gürer, tüketicinin de pahalı ürün almak zorunda kaldığını ifade ederek, "1 kilo buğdaydan 8 simit elde edilirken, en ucuz simidin 15 lira olması, çiftçinin bir yıl boyunca verdiği emeğin karşılığını alamadığını açıkça ortaya koyuyor. Siyasi iktidar ne çiftçiyi ne de tüketiciyi koruyor," şeklinde konuştu.