Antalya Tarım Konseyi Başkanı Çandır’dan Temmuz Tarım-GFE Değerlendirmesi

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Temmuz 2025 dönemi Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) sonuçlarını değerlendirdi. Çandır, endeksin Temmuz ayında aylık %3,68 arttığını ve 2015 yılından bu yana Temmuz ortalamasının (%2,01) oldukça üzerinde olduğunu belirtti.

Çandır, yıllık artışın ise %34,22 olarak açıklanmasının, son 10 yılın Temmuz ayları ortalamasının (%33,68) biraz üzerinde olduğunu vurguladı. Özellikle son 4 aydır yükseliş eğiliminin devam ettiğini aktaran Çandır, “Temmuz ayı tarımsal girdi maliyetleri, 10 yıllık Temmuz ortalamalarına göre aylıkta %80’in üzerinde ve yıllıkta ortalama üstü artış göstermiştir” dedi.

Alt kalemlerde ise aylık artışlar şöyle gerçekleşti: tohum %1,91, enerji %5,76, gübre %9,89, ilaç %1,24, veteriner hizmetleri %2,03, yem %2,21 ve diğer mal/hizmetlerde %2,57. Yıllık değişimler ise gübrede %50,24, veteriner hizmetlerinde %63,52 ile en yüksek artışı gösterirken, ilaçta %18,19 ve enerjide %18,32 en düşük artışlar olarak kaydedildi.

Tarımsal üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) Temmuz’da aylık % -5,66, yıllık %44,32 olarak ilan edildi. Çandır, “Son bir yıllık eğilim üretici aleyhine seyretti. Mayıs ve Haziran’da bu eğilim üretici lehine dönmüş olsa da Temmuz ayında ciddi boyutta üretici aleyhine dönmüştür” ifadelerini kullandı.

Yurtiçi üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) Temmuz’da aylık %1,73, yıllık %24,19; yurtdışı üretici enflasyonu (YD-ÜFE) ise aylık %3,03, yıllık %30,06 olarak açıklandı. Çandır, gıda kalemindeki üretici düzeyinde enflasyonun aylık %0,22, yıllık %25,11 olduğunu belirtti.

Tüketici enflasyonu (TÜFE) Temmuz ayında aylık %2,06, yıllık %33,52 olarak gerçekleşti. İşlenmemiş gıda enflasyonu aylık % -2,39, yıllık %25,80; yaş meyve ve sebze enflasyonu ise aylık % -4,78, yıllık %33,60 olarak ilan edildi. Çandır, tüketici enflasyonunun üretici enflasyonunun üzerinde seyrettiğini, ancak makasın daralmaya başladığını vurguladı.

Sonuç olarak Çandır, Temmuz ayında tarımsal üreticilerin ciddi boyutta aleyhte bir durumla karşı karşıya olduğunu belirtti.