Besicinin Bayramı Yok: Hayvan Satılmıyor, Destek Yetmiyor, Deri Çürüyor

Tarım programcısı Harun Göksel ile Tarım Yazarı ve Ziraat Mühendisi Gazi Kutlu, Kurban Bayramı öncesi Ankara Yenimahalle’deki Yakacık Kurban Kesim ve Satış Yerini ziyaret ederek alandaki izlenimlerini paylaştı. Göksel ve Kutlu, hem üretici hem de tüketici açısından bayram hazırlıklarını değerlendirdi, dikkat çekici sorunlara işaret etti.

Kurban pazarında küçükbaş hayvan satışlarının beklenen düzeyde gerçekleşmediğini belirten Gazi Kutlu, "Besicilerin getirdiği hayvanların neredeyse yarısı satılamamış. Bu da vatandaşın alım gücünün düştüğünü, besici açısından ise büyük bir maliyet yükü oluştuğunu gösteriyor," dedi.

Kutlu, satılamayan hayvanların yeniden köylere taşınmasının üreticiye ayrı bir yük getirdiğini ifade ederken, fiyatların bu nedenle pazarda aşağı çekildiğini belirtti. Kurban ibadetinin yurt dışında çok düşük fiyatlara gerçekleştirilmesinin ise hem üreticileri mağdur ettiğini hem de dini vecibenin anlamından uzaklaştığını söyledi: “İbadet burada yapılıyor ama uygulama yurt dışında gerçekleşiyor. Bu durum besiciyi doğrudan etkiliyor.”

“İthalat Baskısı Besicinin Belini Büküyor”

Kutlu, hayvan ithalatı politikalarının iç piyasayı olumsuz etkilediğini vurguladı: “Et ve Süt Kurumu’nun ithalata ayırdığı kaynağın bir kısmı yerli üreticiye verilse, daha sağlıklı bir üretim modeli oluşur. Şu anda besici emeğinin karşılığını alamıyor.”

Harun Göksel ise, bayram öncesi emeklilere yapılan 4 bin TL’lik destek ödemesinin alım gücünü artırmaya yetmediğini, bu miktarın en az 10 bin TL olması gerektiğini ifade ederek, “Vatandaş en azından bir küçükbaş hayvan alabilmeli,” dedi.

Deriler Çöpe, Deri Sanayisi Tarihe mi Karıştı?

Pazarda gözlemledikleri en çarpıcı sorunlardan biri ise, kurban sonrası ortaya çıkan deri atıklarıydı. Harun Göksel, “Yıllar önce Türk Hava Kurumu’nun topladığı deriler artık yerde çöp gibi duruyor. Deri sanayimiz Uşak’ta, İstanbul’da vardı. Şimdi ne oldu?” diye sordu.

Kutlu ise bu durumu şöyle değerlendirdi: “Türkiye, dünyada en fazla deri ithal eden ikinci ülke. Oysa kendi derimizi değerlendiremiyoruz. Bu deriler para etmiyor, çöpe gidiyor. Böyle bir çelişki olabilir mi?”

“Pazarlar Yüzyıla Yakışmıyor”

Göksel ve Kutlu, kurban pazarlarının fiziki koşullarını da eleştirdi. Temiz su, barınma, güvenlik ve hijyen gibi temel ihtiyaçların karşılanmadığını belirten Kutlu, “Bu kadar pahalı yerlerde bu kadar kötü hizmetin olması kabul edilemez. 21. yüzyıldayız, hâlâ sağlıklı kesim alanları kuramıyoruz,” dedi.

“Küçükbaş Kesim Oranı Dramatik Şekilde Düştü”

Küçükbaş hayvan kesiminde ciddi bir düşüş yaşandığını ifade eden Gazi Kutlu, “Her yıl 2,7 milyon küçükbaş, 800 bin civarı büyükbaş kurban kesiliyordu. Ancak bu yıl özellikle küçükbaşta %30-40’lara varan bir azalma olabilir. Bu çok ciddi bir oran. Umarım bu sadece lokal bir durumdur,” dedi.

Kutlu, Et ve Süt Kurumu’nun açıklayacağı alım fiyatlarının belirleyici olacağını vurgularken, Tarım ve Orman Bakanı ile Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü Mücahit Taylan’a çağrıda bulunarak, “Bugün besicinin yanında olmanın zamanıdır,” ifadelerini kullandı.