AB'den Buğday Piyasasına Can Suyu: Üretim ve İhracat Artıyor!

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri için 2024/25 buğday sezonu, Avrupalı ihracatçılar açısından tam bir fiyasko olarak kayıtlara geçti. Son birkaç sezonun en kötü buğday hasadı ve Karadenizli tedarikçilerin sert rekabeti, Avrupa'nın ihracat performansını olumsuz etkiledi. Eurostat verilerine göre, nisan ayı sonu itibarıyla AB dışına toplam yumuşak buğday (un ve irmik dahil) ihracatı 21,4 milyon ton ile geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30'luk bir düşüş gösterdi. Avrupalı tedarikçilerin geleneksel pazarlardaki payı da önemli ölçüde azaldı. Örneğin, Fas ve Cezayir'e yapılan sevkiyat hacimleri nisan sonunda sırasıyla 3 milyon ton (yüzde 27 düşüş) ve 2,7 milyon ton (yüzde 21 düşüş) seviyelerindeydi.

Ancak, bir sonraki sezona ilişkin beklentiler daha umut verici. Bazı bölgelerdeki kurak hava koşullarına rağmen, MARS ajansı haziran bülteninde AB ülkelerinde 2025/26 yumuşak buğday verimliliği tahminini yüzde 1 artışla hektar başına 6,1 tona yükseltti. Bu, önceki sezona göre yüzde 9, son 5 yılın ortalamasına göre ise yüzde 5'lik bir artış anlamına geliyor. Sert buğday verimliliği tahmini küçük bir düşüş gösterse de önceki sezona ve beş yıllık ortalamaya göre belirgin şekilde yüksek seyrederek hektar başına 3,8 ton olarak gerçekleşti (yüzde 1 düşüş; yüzde 7 artış; yüzde 9 artış).

Avrupa Komisyonu'nun güncellenmiş tahminine göre, 2025/26 sezonunda AB ülkelerinde toplam buğday üretimi yumuşak buğday için 128,2 milyon tona (önceki tahmine göre 1,6 milyon ton artış) ulaşacak ve bu, mevcut sezondan 16,5 milyon ton daha fazla olacak. Sert buğday üretimi ise 8 milyon ton seviyesinde bekleniyor ki bu da 2024/25'ten 0,8 milyon ton daha fazla demek.

Tahıl üretimindeki bu toparlanmanın, Avrupalı tedarikçilerin dünya pazarındaki varlığını doğal olarak artırması bekleniyor. Avrupa Komisyonu, 2025/26'da AB dışına yapılan yumuşak buğday ihracatını 29,8 milyon ton olarak öngörüyor ki bu da 2024/25'e göre 5,8 milyon tonluk bir artışı temsil ediyor. Bu olumlu tablo karşısında, Avrupa vadeli işlem ve ihracat fiyatları belirgin bir düşüş kaydetti.

"Agroexport" analistleri, "Kuzey Yarımküre ülkelerinden beklenen yüksek buğday arzı ve Avrupalı ile Karadenizli ihracatçılar arasındaki rekabet, gelecek sezonda dünya piyasaları üzerindeki ana baskı faktörlerinden biri olacak," açıklamasında bulundu.